Chàm eczema là bệnh da liễu dai dẳng, tương đối lành tính và không gây nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên nếu không điều trị và chăm sóc đúng cách, bệnh có thể gây ra một số biến chứng như chàm bội nhiễm, làm giảm chất lượng cuộc sống, di truyền cho con cái,…

Bệnh chàm có nguy hiểm không?

Bệnh chàm (eczema) là một dạng viêm da nông cấp – mãn tính có cơ chế liên quan đến phản ứng tự miễn. Bệnh chỉ gây tổn thương ngoài da và hiếm khi ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Tuy nhiên do tính chất dai dẳng, dễ tái phát và gây ngứa nhiều nên bệnh lý này tác động không nhỏ đến ngoại hình, tâm lý và gây không ít phiền toái trong cuộc sống.

Ngoài các ảnh hưởng nói trên, bệnh chàm cũng có thể tiến triển theo chiều hướng tiêu cực và gây ra các biến chứng nặng nề nếu không được điều trị và chăm sóc đúng cách.

Các biến chứng thường gặp của bệnh chàm, bao gồm:

1. Chàm bội nhiễm

Chàm bội nhiễm là biến chứng thường gặp nhất của bệnh chàm. Bội nhiễm là hiện tượng virus, vi khuẩn và nấm (chủ yếu là tụ cầu khuẩn) xâm nhập vào tổn thương da do chàm và gây nhiễm trùng. Biến chứng này xảy ra do thói quen chà xát, gãi cào lên da và giữ vệ sinh kém.

Bội nhiễm không chỉ gây tổn thương da, sưng mủ, đau nhức mà còn đi kèm với một số triệu chứng toàn thân như ớn lạnh, sốt, buồn nôn, sưng hạch và mệt mỏi. Khác với tổn thương chàm đơn thuần, hiện tượng bội nhiễm có thể gây sẹo vĩnh viễn và làm phát sinh các ảnh hưởng nặng nề khác như viêm cầu thận, viêm màng não và nhiễm trùng huyết.

2. Tăng nguy cơ mắc các bệnh cơ địa

Thống kê cho thấy người bị bệnh chàm thể tạng (viêm da cơ địa) kéo dài thường đi kèm với các bệnh cơ địa khác như viêm tai giữa, viêm kết mạc, đục thủy tinh thể, hen suyễn và sốt mùa cỏ khô. Các bệnh lý này không đe dọa trực tiếp đến tính mạng nhưng ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

3. Làm giảm chất lượng cuộc sống

Bệnh chàm nói chung và các thể chàm nói riêng đều đặc trưng bởi triệu chứng ngứa ngáy kéo dài, có mức độ âm ỉ đến dai dẳng. Mặc dù không ảnh hưởng đến sức khỏe chung nhưng bệnh lý này tác động không nhỏ đến chất lượng cuộc sống.

Theo thời gian, tổn thương của bệnh chàm có xu hướng lichen hóa do thói quen chà xát và gãi cào lên da. Tình trạng này gây thâm nhiễm, nứt nẻ, ngứa ngáy, bong tróc và ảnh hưởng không nhỏ đến ngoại hình, tâm lý của bệnh nhân.

Hơn nữa, triệu chứng ngứa do chàm có xu hướng bùng phát mạnh vào ban đêm, gây ảnh hưởng đến giấc ngủ và thể trạng. Nếu tình trạng này kéo dài, thể trạng thường có xu hướng suy giảm, mệt mỏi và não bộ thiếu tỉnh táo. Thực tế cho thấy, người bị bệnh chàm mãn tính và tái phát nhiều lần gặp không ít phiền toái trong cuộc sống, giảm hiệu suất làm việc và học tập.

4. Ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ nhỏ

Một số thể của bệnh chàm khởi phát từ những năm đầu đời (chàm thể tạng) có thể ảnh hưởng đến quá trình phát triển thể chất và trí não của trẻ. Bệnh chàm chỉ gây tổn thương ngoài da và không tác động đến chức năng của các cơ quan nội tạng. Tuy nhiên các triệu chứng của bệnh có thể khiến trẻ nhỏ mệt mỏi, khó chịu, bứt rứt, mất ngủ, thiếu tập trung,…

Tình trạng này kéo dài dẫn đến hiện tượng trẻ chán ăn, chậm lớn và chậm phát triển khả năng ngôn ngữ hơn so với những trẻ khỏe mạnh. Hơn nữa ở giai đoạn nhũ nhi và trẻ nhỏ, bệnh chàm eczema còn đi kèm với một số bệnh lý cơ địa (đục thủy tinh thể, viêm kết mạch, tiêu chảy, viêm tai giữa,…) gây tác động xấu đến thể trạng và sức khỏe của trẻ.

5. Di truyền cho con cái

Chàm là bệnh da liễu mãn tính và hay tái phát. Mặc dù đã được nghiên cứu từ nhiều năm nhưng nguyên nhân chính xác gây ra bệnh lý này vẫn chưa được xác định. Tuy nhiên các nhà khoa học nhận thấy, bệnh chàm là hệ quả do nhiều nguyên nhân và yếu tố cộng hưởng. Trong đó có vai trò chính của phản ứng dị ứng do hoạt động quá mẫn của hệ miễn dịch.

Vì vậy bệnh lý này có khả năng di truyền rất cao. Người bị bệnh chàm có thể di truyền cơ địa mẫn cảm cho con cái hoặc di truyền yếu tố thiếu hụt protein trên thượng bì, dẫn đến tình trạng da suy yếu và có nguy cơ dị ứng cao.

Chàm da có lây lan không?

Như đã đề cập, bệnh chàm khởi phát do yếu tố cơ địa kết hợp với một số tác nhân bên trong và bên ngoài cơ thể. Do đó bệnh không lây nhiễm từ người sang người – ngay cả tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp. Tuy nhiên nếu mắc thể chàm vi khuẩn, vi khuẩn có thể lây sang người khác thông qua tiếp xúc, sau đó xâm nhập vào vết thương hở và gây nhiễm trùng.

Mặc dù bản thân bệnh chàm không có khả năng lây từ người sang người. Tuy nhiên tổn thương do bệnh có thể lan tỏa trên diện rộng nếu thường xuyên chà xát da, tiếp xúc với dị nguyên và không can thiệp điều trị kịp thời.

Các biện pháp phòng ngừa bệnh chàm tái phát

Chàm là bệnh ngoài da có tính chất mãn tính và dễ tái phát. Mặc dù không có mức độ quá nghiêm trọng nhưng ở mỗi đợt tái phát, bệnh gây ảnh hưởng không nhỏ đến ngoại hình, tâm lý và chất lượng cuộc sống. Vì vậy bạn nên chủ động ngăn ngừa bệnh tái phát với những biện pháp như sau:

• Tránh tiếp xúc với các yếu tố kích thích như hóa chất, ánh sáng, phấn hoa, cao su, kim loại, sơn, dầu,…
• Không chà xát và gãi cào lên vùng da bị chàm.
• Thận trọng khi sử dụng thuốc – đặc biệt là thuốc bôi. Để giảm nguy cơ chàm bùng phát, bạn nên thông báo với bác sĩ để được lựa chọn loại thuốc phù hợp.
• Giữ vệ sinh cơ thể sạch sẽ và đảm bảo da luôn trong trạng thái khô thoáng. Các dạng nhiễm trùng da (nhiễm khuẩn, nhiễm nấm) có thể kích thích hoạt động quá mẫn của hệ miễn dịch và gây bùng phát bệnh chàm.
• Thường xuyên dưỡng ẩm và chống nắng cho da. Theo nghiên cứu, các nhà khoa học nhận thấy làn da bị chàm có dấu hiệu thiếu hụt protein ở lớp sừng, dẫn đến tình trạng da suy yếu, dễ khô ráp và kích ứng. Dưỡng ẩm thường xuyên có thể củng cố hàng rào bảo vệ da và giảm nguy cơ tái phát bệnh.
• Kiểm soát một số yếu tố nội sinh có thể tác động đến cơ chế bệnh sinh như rối loạn nội tiết, stress, căng thẳng thần kinh, mất ngủ,…
• Không nên tắm quá lâu hoặc tắm với nước quá nóng.
• Uống nhiều nước, sử dụng máy tạo độ ẩm và giữ ấm cơ thể khi thời tiết lạnh đột ngột.
• Xây dựng chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt điều độ và tập thể dục thường xuyên nhằm nâng cao sức khỏe tổng thể, cải thiện hệ miễn dịch và giảm nguy cơ bùng phát các bệnh da liễu mãn tính.

Bài viết đã giải đáp thắc mắc “Bệnh chàm có nguy hiểm không? Có lây không?” và hướng dẫn một số biện pháp phòng ngừa bệnh tái phát. Hy vọng qua những thông tin trên, bạn đọc có thể hiểu hơn về mức độ ảnh hưởng, đặc điểm của chàm và chủ động hơn trong việc ngăn ngừa.

Tham khảo thêm: Bệnh chàm sữa có để lại sẹo không? [Giải đáp]